Elektropoligraf (1955)

pełna nazwa urządzeniaELEKTROPOLIGRAF, poligraf fizjologiczny Zimmermanna (niem. Zimmermann physiologisches Polygraph)
powstanielata 40. lub 50. XX w.
pproducentE. Zimmermann (Leipzig, pol. Lipsk)
opis narzędziaaparat w drewnianej skrzynce, w skład którego wchodzą: moduł główny wyposażony w trzykanałowy mechanizm rejestrujący tj. przesuwającą się rolkę papieru wraz z potrójnym zestawem atramentowych rejestratorów pisakowych oraz trzy podłączane do aparatu elementy służące do badania zmian parametrów życiowych. Elementy te obejmują: ciśnieniomierz (rękaw zakładany na ramię), pas pneumatyczny służący do badania ruchów oddechowych klatki piersiowej oraz zestaw do badania zmian reakcji skórno-galwanicznej (zmian oporności skóry wywołanej poceniem się).
zastosowaniaZapis reakcji fizjologicznych związanych z pobudzeniem emocjonalnym, docelowy pozwalający na ocenę prawdomówności
ciekawostkinazwa ‘poligraf’ pochodzi z języka greckiego (polys, czyli ‘wiele’ oraz graphos czyli ‘pisanie’); w języku polskim funkcjonuje również nazwa ‘wariograf’ (będąca połączeniem łacińskiego słowa varius, czyli różny, liczny oraz greckiego graphos, czyli ‘pisanie’) użyta po raz pierwszy w latach 60. XX w. przez profesora kryminalistyki Pawła Horoszowskiego. Potocznie nazywany jest ‘wykrywaczem kłamstw’, dlatego początkowo pokładano wielkie nadzieje w wykorzystaniu poligrafu do weryfikacji zeznań świadków oraz przesłuchań szpiegów i jeńców wojennych. Eksperymenty wykazały jednak, że zmiany fizjologiczne rejestrowane przez poligraf są raczej wyrazem emocjonalnej reakcji badanego na zadawane mu pytania, a nie dowodem na to, że badany kłamie. Wykazano eksperymentalnie, że można ‘oszukać’ urządzenie zarówno na etapie kalibracji, np. przypominając sobie wydarzenia o dużym ładunku emocjonalnym w czasie odpowiadania na pytania kontrolne, jak i w czasie właściwego badania, np. zadając sobie ból w czasie odpowiadania na pytania tak, by badający tego nie zauważył.
autorzy opracowania:Aleksandra Grzempa
Dorota Janicka
Anna Jaskulska